
Ƙanƙara wanda aka fi sani da ‘Ice’, methamphetamine ko crystal meth, magani ne mai ƙarfi da haɗari wanda ke shafar jiki da tunani.
Abu ne mai masifan ƙara kuzari wanda ke ba da fashewar kuzari da jin daɗi kwatsam, amma yana zuwa tare da mummunan sakamako in kana amfani dashi na dogon lokaci.
Bari mu yi muku dalla dalla da mene ne ƙanƙara, illolinta, yadda za a gane mai sha, da kuma yadda wani zai iya kuɓuta daga riƙonsa.

Menene Ƙanƙara (Ice)?
Ice (Ƙanƙara) wani nau’in sinadarin methamphetamine ne na magani ne na hadin mutum wanda ke hanzarta Ƙwaƙwalwa da jiki.
Yana kama da lu’u lu’u, ƙwayar gishiri da siga, ko duwatsu masu sheki, kuma ana iya shan shi a hayaki, ko allura, wasu har hadiye shi ke yi, amma sai ka kazanta asha.
A sinadarance, anyin shi daga abubuwa masu cutarwa kamar su pseudoephedrine (ana amfani dashi a maganin sanyi) da sinadarai masu haɗari kamar lithium da acid na batir.
Tsanani tasiri da sakamakonsa shine abin da ke sa jarabar shi sosai.

Illar Shan ƙwayar Ƙanƙara (Ice) A Jikin Mutum
Tasirin ƙanƙara a jikin mutum na iya zama mai tsanani kuma mai dorewa. Ga abin da yake yi:
1. Matsalolin zuciya:
- Kanƙara na iya kara yawan gudun bugun zuciya da hawan jini, wanda zai haifar da bugun zuciya na farar daya ko bugun jini me tsayar da zuciya.
Wani matashi mai shekaru 25 mai yawan amfani da shi ya sami bugun zuciya saboda tasirin ƙanƙara a zuciyarsa.
2. Matsalolin Numfashi:
- Shan ƙanƙara (Ice) a hayaki ko allurar na iya haifar da cututtukan huhu kamar mashako (pneumonia) ko ciwon huhu (bronchitis).
Yawancin masu amfani dashi na dogon lokaci suna samun matsalar numfashi kuma suna samun matsalolin huhu na yau da kullun.
3. Lalacewar Jijiya:
- Ice (Ƙankara) na lalata ƙwayoyin Ƙwakwalwa, yana haifar da farfadiya, kamewa, da alamu kamar cutar Parkinson.
Wata mace ‘Yar shekara 30 ta fuskanci girgizar jiki akai-akai bayan yin amfani da kankara na tsawon lokaci.
4. Rama Na Rashin Abinci Mai Gina Jiki:
- Ƙanƙara yana rage sha’awar cin abinci, yana haifar da asarar nauyi mai tsanani daga rashin abinci mai gina jiki.
Masu amfani sukan tsallake abinci na kwanaki kuma suna fuskantar matsanancin rauni.
5. Matsalolin Haƙori:
- Wanda aka fi sani da “bakin meth,” masu amfani da yawa sukan sha wahala daga lalacewar haƙori mai tsanani da cutar ƙuƙuka.
Wani mai amfani a cikin shekarunsa 20 ya rasa mafi yawan hakora bayan shekaru na rashin kula da tsaftar baki saboda amfani da kankara.

Illar Shan ƙwayar Ƙankara (Ice) A Ƙwaƙwalwa
Ice ba cutar da jiki kawai take ba – tana lalatar da ƙwaƙwalwa da hankali.
1. Cutar Jaraba:
- Ice na da jaraba sosai, kuma nasa jaraba sosaii, masu amfani da ita galibi suna jin kullum suna ƙara buƙatar ta don aiki da sauransu.
Wata ‘yar shekara 22 ta fara amfani da kankara don kuzari a wurin aiki amma ba ta iya tsayawa ko da bayan ta rasa aikinta.
2. Damuwa Da Rudu, Zargi, Da Rashin Gaskiya:
- Magungunan na iya sa masu amfani su dinga jin zargi, tsoro, rudani da shakkar wasu.
Wani saurayi yakasance kullum na zargin ana kallon shi ko binshi akai-akai, hakan yasa ya ware kansa daga dangi da abokai.
3. Sauyin Yanayi Kwatsam:
- Masu amfani na iya sauyawa daga jin daɗi sosai zuwa munguwar fushi ko baƙin ciki da sauri.
Tashin hankali kwatsam yazama ruwan dare a tsakanin masu shan ta.
4. Bakin Ciki Da Da Damuwa:
- Janyewa daga ƙanƙara na iya haifar da bakin ciki mai zurfi da rashin annushuwa.
Mai shan magani mai murmurewa ya yi fama da tsananin baƙin ciki bayan ya daina.
5. Kashe Kaifin Ƙwaƙwalwa:
- ƙanƙara yana lalata ikon ƙwaƙwalwa don yin tunani a sarari, mai da hankali, da yanke shawara mai kyau.
Dan shekaru 30 ya yi fama da asarar ƙwaƙwalwa da rashin fahimta bayan shafe shekaru da ya yi na amfani da ita.

Illolin Shan ƙwayar Ƙanƙara (Ice) Masu Dogon Cutarwa
- Yin amfani da ƙanƙara na tsawon lokaci zai iya haifar da tabarbarewarhankali na dindin:
1. Lalacewar Kwakwalwa:
- ƙanƙara na iya shafar wuraren kwakwalwa ta dindindin da ke sarrafa motsin rai da yanke shawara.
2. Hadarin Kama Cututtuka:
- Ice na kashe garkuwan jiki wanda hakan yana kara haɗarin kama cututtuka kamar HIV, hepatitis, tarin fuka, dasauransu.
3. Kashe Kwayoyin Haihuwa:
- ƙanƙara na iya haifar da rashin haihuwa, zubar da ciki, da lahani na haihuwa.
Mata masu juna biyu da ke amfani da kankara suna haifuwar jarirai masu matsalar lafiya.
4. Hana Dangantaka:
- Yawan shan Ice na jaraba yakan haifar da keɓancewar zamantakewa da matsalolin kuɗi.
Yawancin masu amfani da ita suna rasa hulɗa da dangi da abokai, kuma galibi suna fadawa cikin bashi saboda amfani da ita akai akai, dan tana da tsada.
Alamomin Cutar Jarabar Shan Ƙwayar Ƙanƙara (Ice): Yadda Ake Gane Mai Jarabar Shanta Cikin Sauki
Yana da mahimmanci ka san alamun jarabar shan ƙanƙara da wuri don taimako.
Ga abin da za a duba:
- Matsananciyar asarar nauyi da bayyanar kasusuwa.
- Rushewar hakora da rashin tsaftar mutum.
- Sauyin yanayi da tashin hankali kwatsam.
- Warewa daga abokai da dangi.
- Buƙatar kuɗi akai-akai ko yin ƙarya game da amfani da ƙwayoyi.
- Jijiya, damuwa, ko gani/ji abubuwan da babu su (hallucinations).

Yadda Ake Dakatar Cutar Jarabar Shan ƙwayar Ƙankara (Ice)
Dakatar da jarabar ƙanƙara yana da ƙalubale amma mai yiwuwa. Ga yadda ake gwada wa:
1. Yarda Akwai Matsalar:
- Yarda da jaraba kuma ku kasance a shirye don neman taimako.
2. Yakini da Addu’a:
- Mutane da yawa suna samun ƙarfi ta wurin addu’a da jagorar imani yayin tafiyarsu ta farfadowa. Addu’o’in neman ƙarfi, waraka, da jagora kayan aiki ne mai ƙarfi.
Misalin addu’a: “Allah, ka ba ni ikon ‘yanta daga wannan jaraba. Ka taimake ni in sami natsuwa, waraka, da ƙarfin hali don tafiya daga abin da ke cutar da ni. Amin.”
3. Neman Taimakon Ƙwararru:
- Cibiyoyin Rehab suna ba da detox, shawarwari, da tallafi don shawo kan jarabar shan ƙanƙara.
4. Cire Miyagun Kwayoyi Ajiki (Detox):
- Cire miyagun ƙwayoyi cikin aminci a ƙarƙashin kulawar likita don ɗaukar alamun cirewa.
5. Guji Tayar Da Hankali:
- Nisantar mutane, wurare, ko yanayin da ke ƙarfafa amfani da miyagun ƙwayoyi nada matukar amfani.
6. Gina Tsarin Tallafawa:
- Iyali, abokai, da ƙungiyoyin tallafi kamar Narcotics Anonymous suna da mahimmanci a cikin tafiyar murmurewa.
7. Haɓaka Tsarin Halaye Masu Lafiya:
- Maye gurbin miyagun ƙwayoyi tare da ayyuka masu kyau kamar motsa jiki, abubuwan sha’awa, da cin abinci lafiya.
8. Tirjiya Da Jajircewa:
- Farfadowa daga cutar jarabar shan Ice, tsari ne na tsawon rai, dan a kowani gaba, koma baya na iya faruwa. Kasance me mai da hankali kan burin kasancewa da tsabta.
A takaice dai ƙanƙara (Ice) tana da illar gaske a jiki, tunani da kuma kwakwalwar dan adam, amma warkewa zai yiwu tare da ƙuduri, tallafi, da matakai masu dacewa.
Gane alamun da wuri, neman taimakon ƙwararru, da gina ingantaccen tsarin tallafi na iya haifar da bambanci.
Ba a taɓa yin latti don dakatar da cutar jarabar shan ƙanƙara da dawo da rayuwar ku ba.
Karanta;
- Yadda Ake Banana Milkshake, Lemon Kankana Da Lemon Cucumber
- Abinda Za’Ayi Amfani Dashi Don Kara Karfin Jiki, Maganin Ulcer, Cin Ruwa Na Kafa
- Ga Yadda Zaka Saurari Wayar Da Budurwarka Keyi Da Wani Saurayi Batare Da Tasani Ba